پیش از حضرت عیسی، حضرت یحیی بود، که مردم را بسوی خدا دعوت میکرد. یحیی مردم را تعمید داده و ملکوت خدا را نزدیک میدانست. بنابراین، عده زیادی به او روی آوردند و در نتیجه یحیی دارای شاگردان و پیروان بسیاری گشت.
یحیی نیز همانند عیسی با گناه و مخالفت با شریعت خدا مبارزه میکرد و شاید همین مساله هم سبب شهادت او شده باشد. بنا به گزارش متی، شهادت او به همین علت بوده است:
« در آن هنگام هیرودیس تِیترارخ چون شهرت عیسی را شنید به خادمان خود گفت: “این است یحیی تعمید دهنده که از مردگان برخاسته است و از این جهت معجزات از او صادر میگردد.” زیرا که هیرودیس یحیی را بخاطر هیرودیا زن برادر خود فیلپس، گرفته و در زندان انداخته بود، چون که یحیی بدو همی گفت: “نگاه داشتن وی بر تو حلال نیست.” و وقتی که قصد قتل او کرد از مردم ترسید؛ زیرا که او را نبی میدانستند. اما چون بزم میلاد هیرودیس را میآراستند دختر هیرودیا در مجلس رقص کرده هیرودیس را شاد نمود. از این رو قسم خورده وعده داد که آنچه میخواهد بدو بدهد. و او از ترغیب مادر خود گفت که “سر یحیی تعمید دهنده را الآن در طَبقی به من عنایت فرما.” آنگاه پادشاه برنجید لیکن بجهت پاسِ قسم و خاطر همنشینان خود فرمود که بدهند. و فرستاده ای سر حضرت یحیی را در زندان از تن جدا کرد و سپس سر او را در طشتی گذارده به دختر تسلیم نمودند و او آنرا نزد مادر خود برد.
پس از این ماجرا شاگردان حضرت یحیی آمده جسد او را برداشته و به خاک سپردند و به پیش حضرت عیسی رفته و ماجرا را به وی اطلاع دادند.»
یاد کن آنگاه که فرشتگان گفتند: ای مریم، خدا تو را به کلمهای از خود که نامش مسیح، عیسی بن مریم است، نوید میدهد
که در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان (الهی) و با مردم در گهواره و در بزرگسالی سخن میگوید و از نیکان و شایستگان است.
و آنگاه که از کسانش در جایگاهی شرقی کناره گزید و میان خود و آنان پرده ای کشید؛ پس ما روح خود را نزدش فرستادیم و برای او همچون انسانی درست اندام نمودار شد.
مریم گفت: من از تو به خدای رحمان پناه میبرم، اگر پرهیزگار باشی.
(جبرئیل) گفت: همانا من فرستاده پروردگارت هستم تا تو را پسری پارسا و پاکیزه ببخشم.
مریم گفت: چگونه مرا پسری باشد و حال آنکه دست هیچ انسانی به من نرسیده و بدکاره هم نبوده ام؟
گفت: چنین است، پروردگار تو گفته که: این بر من آسان است و تا او را نشانهای برای مردم و رحمتی از سوی خویش کنیم؛ این کاری است حتمی و شدنی.
پس به او عیسی (ع) بار گرفت و با وی به مکانی دور بیرون رفت آنگاه درد زایمان او را به سوی تنه درخت خرمایی کشانید؛ گفت: ای کاش پیش از این مرده بودم و به فراموشی سپرده شده بودم.
پس (کودک) از زیر او ندایش داد: غمگین مباش، پروردگار تو از زیر پایت جویی روان ساخت و خرما بن را به سوی خویش بجنبان تا بر تو خرمای تازه چیده فرو ریزد؛ بخور و بیاشام و چشم روشن دار و اگر از آدمیان کسی را دیدی، بگو: من برای خدای رحمان روزه (سکوت) نذر کردهام و امروز مطلقا با هیچ انسانی سخن نمی گویم.
پس مریم او را برداشته، نزد کسانش آورد؛ گفتند: ای مریم، چیزی شگفت آوردهای. ای خواهر هارون، نه پدرت مرد بدی بود و نه مادرت زنی بدکاره!
مریم به او اشاره نمود؛ گفتند: چگونه با کودکی خرد که در گهواره است، حرف بزنیم؟
(کودک) گفت: من بنده خدا هستم، به من کتاب داده و پیامبرم گردانیده است و مرا هر جا که باشم، با برکت ساخته و تا زنده ام به نماز و زکات سفارش نموده و مرا به مادرم نیکوکار کرده و گردنکشی بد بخت نگردانیده است و درود بر من، روزی که زاده شدم و روزی که بمیرم و روزی که زنده برانگیخته شوم.
و چون عیسی با نشانهها و دلایل روشن آمد، گفت: همانا برای شما حکمت آورده ام (تا هدایت شوید) و تا برخی از آنچه را که دربارهاش اختلاف میکنید، برایتان بیان کنم، پس از خدا بترسید و مرا پیروی کنید. همانا خدای یکتا پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستید، این است راه راست. [او «کلمه» خدا بود]
اما آن گروهها (فرق مسیحی) میان خود اختلاف کردند؛ پس وای بر ستمکاران از عذاب روزی دردناک! آیا چشم به راه چیزی جز قیامتاند که ناگهان بدیشان فرا رسد در حالی که بیخبرند؟ در آن روز دوستان، برخی دشمن برخی دیگرند، مگر پرهیزگاران.
و چون عیسی کفر آنان را آشکارا دریافت، گفت: چه کسانی درراه خدا یاوران من اند؟
حواریان گفتند: ما یاوران خداییم به خدا ایمان آوردیم و گواه باش که ما تسلیم هستیم. پروردگارا، به آنچه نازل کردهای، ایمان آورده ایم و از این پیامبر پیروی کردیم، پس ما را در شمار گواهی دهندگان بنویس.
پس گروهی از بنی اسرائیل ایمان آوردند و گروهی کافر شدند. کسانی را که ایمان آوردند، بر دشمنانشان مدد کردیم تا چیره و پیروز شدند.
متنی در گزارشی از بیایمانی مردم شهر ناصره میگوید:
«و چون عیسی این مثَلها را به اتمام رسانید از آن موضع روانه شد. ۵۴ و چون به وطن خویش آمد ایشان را در کنیسه ایشان تعلیم داد به قسمی که متعجب شده گفتند:“از کجا این شخص چنین حکمت و معجزات را بهم رسانید؟ ۵۵آیا این پسر نجار نمیباشد؟ و آیا مادرش مریم نامی نیست؟ و برادرانش یعقوب و یوسف و شمعون و یهودا؟ ۵۶ و همه خواهرانش نزد ما نمیباشند؟ پس این همه را از کجا بهم رسانید؟” ۵۷ و درباره او لغزش خوردند. لیکن عیسی بدیشان گفت: “نبی بیحرمت نباشد مگر در وطن و خانه خویش.” ۵۸ و به سبب بیایمانی ایشان معجزه بسیار در آنجا ظاهر نساخت.»
این موارد جدای از بهانه جوییهای شیوخ کاتب و فریسی یهودی بود که بخاطر حملات تند عیسی از او دلگیر بوده و مترصد فرصتی بودند تا او را از میان بردارند. متی برای نمونه در همین زمینه گزارشی را روایت میکند:
« ۱۵ پس فریسیان رفته، شورا نمودند که چطور او را در گفتگو گرفتار سازند. ۱۶ و شاگردان خود را با هیرودیان نزد وی فرستاده گفتند: “استادا میدانیم که صادق هستی و طریق خدا را به راستی تعلیم مینمایی و از کسی باک نداری؛ زیرا که به ظاهر خلق نمینگری. ۱۷ پس به ما بگو رأی تو چیست. آیا جزیه دادن به قیصر رواست یا نه؟” ۱۸ عیسی شرارت ایشانرا درک کرده گفت: “ای ریاکاران چرا مرا تجربه میکنید؟ ۱۹ سکه جزیه را به من بنمایید.” ایشان دیناری نزد وی آوردند. ۲۰ بدیشان گفت: “این صورت و رقم از آن کیست؟” ۲۱ بدو گفتند: “از آنِ قیصر.” بدیشان گفت: “مال قیصر را به قیصر ادا کنید و مال خدا را به خدا!” ۲۲ چون ایشان شنیدند متعجب شدند و او را واگذارده برفتند.»
دقیقا در ادامه همین روند و در همین راستاست که وقتی ناراحتی و اندوه عیسی به اوج می رسد در شکایتی میگوید:« ۳۷ “ای اورشلیم قاتل انبیا و سنگسار کننده مرسلان خود!چند مرتبه خواستم فرزندان تو را جمع کنم مثل مرغی که جوجههای خود را زیر بال خود جمع میکند و نخواستید! ۳۸ اینک خانه شما برای شما ویران گذارده میشود. ۳۹ زیرا به شما میگویم از این پس مرا نخواهید دید تا بگویید مبارک است او که به نام یَهُوَه میآید.”»
عیسی فعالیت خود را از جلیل آغاز کرد و پس از گردآوردن بیشتر حواریون به سمت دیگر شهرهای یهودیه روانه شد. با ورود به کفرناحوم و برای اثبات نبوت خویش دو معجزه از خود نشان داد و پس از خروج از کفرناحوم نیز در قایق معجزه دیگری به یاران خاص خود ارائه کرد.
او سپس به منطقه جدریان رفت و پس از ارائه معجزهای با قایق به شهر خود رفت. در آنجا عیسی با شفای یک مفلوج بر حیرت مردم افزود: آنگاه مفلوج را گفت: “برخیز و بستر خود را برخاسته به خانه خود روانه شو!” ۷ در حال برخاسته به خانه خود رفت! ۸ و آن گروه چون این عمل را دیدند متعجب شده خدایی را که این نوع قدرت به مردم عطا فرموده بود تمجید نمودند.
پس عیسی با قدرت تمام به انجام وظیفهاش میپرداخت؛ و عیسی در همه شهرها و دهات گشته در کنایس ایشان تعلیم داده به بشارت ملکوت موعظه مینمود و هر مرض و رنج مردم را شفا میداد.
تا زمانی که عیسی در جلیل -که از مرکز قدرت دینی و سیاسی فاصله داشت- زندگی می کرد، برای نیروهای حکومت و عمال دینی تهدید جدی به شمار نمیرفت. اما با ورود به اورشلیم ماجرا به گونهای دیگر رقم خورد.
و چون نزدیک به اورشلیم رسیده وارد بیت فاجی نزد کوه زیتون شدند.آن گاه عیسی دو نفر از شاگردان خود را فرستاده بدیشان گفت: “در این قریهای که پیش روی شما است بروید و در حال الاغی با کرهّاش بسته خواهید یافت. آنها را باز کرده نزد من آورید. و هرگاه کسی به شما سخنی گوید بگویید سرور بدینها احتیاج دارد که فیالفور آنها را خواهد فرستاد.”و این همه واقع شد تا سخنی که نبی گفته است تمام شود که “دختر صهیون را گویید اینک پادشاه تو نزد تو میآید با فروتنی و سواره بر حمار و بر کرّه الاغ.”پس شاگردان رفته آنچه عیسی بدیشان امر فرموده بعمل آوردند والاغ را با کرّه آورده رخت خود را بر آنها انداختند و او بر آنها سوار شد. و گروهی بسیار رختهای خود را در راه گسترانیدند و جمعی از درختان شاخهها بریده در راه میگستردند. و جمعی از پیش و پس او رفته فریادکنان میگفتند:“هوشیعانا پسر داود! مبارک باد کسی که به اسم یَهُوَه میآید! هوشیعانا در اعلیعلیین!” و چون وارد اورشلیم شد تمام شهر به آشوب آمده میگفتند: “این کیست؟” آن گروه گفتند: این است عیسی نبی از ناصره جلیل.
البته نکتهای که در این قسمت باید به آن اشاره شود ذکر این مطلب است که با توجه به این آیات وآیات آخر باب که تاکید بر مظلومیت “پیامبران” دارد تاکید مسیحیان بر الوهیت عیسی تامل برانگیزتر مینماید!
همین آیات و آیات مشابه سبب شد تا اندیشمندان مسیحی در قرون و اعصار مختلف، الوهیت عیسی را منکر شوند و او را به عنوان بنده برگزیده خدا ستایش کنند.از این میان میتوان به بزرگانی چون اریگن، آریوس، سروتوس، ماخر و اندیشمندان و الهیدانان پرشمار در کلیساهای گوناگون اشاره کرد.
در این بین شلایر ماخر بعنوان سازنده یک مکتب جدید در جهان مسیحیت میگوید: نجات در بازیافت احساس توکل به خدا معرفی میشود(نه قربانی شدن خدا). شلایر ماخر، عیسی را نه خدا بلکه انسانی معصوم میدانست. نظر او این است: مسیح آن طور نیست که در اعتقادنامههای کلیسای اولیه تحت تاثیر نظریههای مابعدالطبیعی یونانی تصویر شده است. او اضافه میکند: پس نجات دهنده از نظر ماهیت انسانی، شبیه تمام انسانهاست اما تفاوتی که با آنها دارد این است که همیشه احساس حضور خدا را دارد. به عبارت دیگر نباید مانند کلیساهای راست دین! عیسی را هم انسان واقعی و هم خدای واقعی، یعنی کلمه الهی که طبیعت انسانی به خود گرفت، بدانیم. عیسی انسانی است چنان نزدیک به خدا که میتوان گفت خدا در اوست… مسیح مجازات گناهان ما را متحمل نشد بلکه آمد تا معلم ما بشود.
با ورود عیسی به اورشلیم، در شهر آشوبی بپا شد که حتی سران حکومت روم را نیز اندکی نگران کرد. او از همان ابتدا به هیکل رفت و کسانی که از آنجا به عنوان مکانی برای داد و ستد بهره میبردند را با ضرب و شتم بیرون راند و پس از آن نیز به موعظههای کوبنده خود ادامه داد.
بنابراین همه چیز برای بدام انداختن او توسط علمای یهود فراهم شده بود.در نتیجه روسای کاهنان با یکی از حواریون بنام یهودای اسخریوطی توطئه چینی کردند و قرار شد یهودا، عیسی را به ایشان تسلیم کند.
در این زمان عیسی برای وداع با یاران خود آماده شد و آخرین شام خود را با ایشان در باغی بنام جتسیمانی صرف کرد؛ شامی که تاریخ مسیحیت از آن الگو گرفت و در آیینهای کلیسایی یاد آور گوشت و خون مسیح شد.
«… و چون ایشان غذا میخوردند عیسی نان را گرفته برکت داد و پاره کرده به شاگردان داد و گفت: “بگیرید و بخورید این است بدن من.” ۲۷ و پیاله را گرفته شکر نمود و بدیشان داده، گفت: “همه شما از این بنوشید ۲۸ زیرا که این است خون من در عهد جدید که در راه بسیاری بجهت آمرزش گناهان ریخته میشود…»
آنها (برای کشتن عیسی) مکر کردند، خدا هم مکرکرد و خدا بهترین مکر کنندگان است، آنگاه که خدا گفت: ای عیسی، من تو را بر می گیرم و به سوی خود بالا می برم و از (آلایش) کافران پاکت میسازم و تا روز قیامت آنان را که از تو پیروی نمایند، فرادست کافران قرار میدهیم سپس بازگشتشان به سوی من است و من در آنچه اختلاف میکردید، میانتان حکم خواهم کرد….
و (خدا جهودان را) به سبب کفرشان و تهمت بزرگشان برمریم و این سخنشان که: ما مسیح – عیسی بن مریم، پیامبر خدا – را کشتیم.
و حال آنکه او را کشتند و نه بردار کردند، بلکه برایشان مشتبه شد و کسانی که درباره او اختلاف نمودند، بی گمان در تردیدتد؛ آنان را به حال او هیچ علمی نیست، تنها پیرو گمانند و به یقین او را نکشتهاند، بلکه خداوند او را به سوی خود بالا برد و خدا پیروزمند و حکیم است هیچ یک از اهل کتاب نیست، مگر آنکه پیش از مرگش به او ایمان خواهد آورد و او در روز رستخیز بر (ایمان) آنان گواه خواهد بود.
پس به کیفر ستمی که یهودیان کردند، چیزهای پاکیزهای را که برایشان حلال شده بود، حرام کردیم و برای کافرانشان عذابی دردآور آماده کردهایم؛ ولی راسخانشان در علم و آن مومنانی را که به آنچه بر تو و به آنچه پیش از تو نازل شده ایمان میآورند و همچنین برپا دارندگان نماز و دهندگان زکات و مومنان به خدا و روز واپسین را پاداش بزرگی خواهیم داد.
همانا داستان عیسی نزد خدا مانند داستان آدم است؛ او را از خاک آفرید، سپس گفت: «بشو» شد. حق از پروردگار توست؛ پس از شک داران مباش.